Prawidłowa temperatura ciała dorosłego człowieka wynosi 36.6 stopni C. Jest mierzona pod pachą i wynosi 36,6-37,2 stopnie C, wzrasta po godzinach popołudniowych.
Prawidłowa temperatura ciała u dzieci wynosi 36,7 – 37 stopni C. W ciągu dnia występują niewielkie jej wahania, najniższa jest w godzinach porannych, a najwyższa w godzinach popołudniowych. Zaleca się badanie temperatury termometrem bezdotykowym.
Niewielka gorączka sama w sobie nie jest groźna dla chorego, ale wysoka zwiększa wydatek energetyczny dziecka, sprzyja odwodnieniu, a u niemowląt i małych dzieci (6 mc.- 5 lat) może wywołać drgawki gorączkowe z powodu niedojrzałości układu nerwowego.
Przyczyny gorączki
Gorączka to najczęściej jeden z objawów:
- infekcji wirusowej, na przykład grypy
- bakteryjnych infekcji górnych dróg oddechowych
- bakteryjnych infekcji dróg moczowych
U niemowląt i małych dzieci krótkotrwała gorączka może być związana z przegrzaniem lub odwodnieniem a u starszych – z silnymi emocjami lub intensywnym wysiłkiem fizycznym.
Ze względu na wysokość temperatury, wyróżnia się:
- stan podgorączkowy – poniżej 38 stopni Celsjusza,
- gorączkę nieznaczną – od 38 do 38,5 stopni Celsjusza,
- gorączkę umiarkowaną – od 38,5 do 39,5 stopni Celsjusza,
- gorączkę znaczną – od 39,5 do 40,5 stopni Celsjusza, gorączkę wysoką – od 40,5 do 41 stopni Celsjusza,
- gorączkę nadmierną – powyżej 41 stopni Celsjusza.
Istnieją również sytuacje, w których temperatura ciała wynosi poniżej 36 stopni, np. często w okresie rekonwalescencji po ostrych chorobach gorączkowych i po obfitych potach.
Leczenie gorączki może być mniej lub bardziej intensywne w zależności od jej wysokości, samopoczucia i wieku dziecka. Na ogół nie ma potrzeby podawania leków przeciwgorączkowych w tzw. przeziębieniach z towarzyszącym stanem podgorączkowym. Najbezpieczniejszym lekiem obniżającym gorączkę jest paracetamol (Apap, Calpol, Eferalgan, Tazamol, Panadol), który stosujemy wg. ulotki dołączonej do opakowania leku (10 – 15 mg/kg ). Jednorazową dawkę możemy powtarzać co 4-6 godzin. Do 12 lat można podać maksymalnie 2g leku na dobę. Od dwunastego roku życia, tak jak i dorosłym, stosujemy od pół do całej tabletki (500mg) na dawkę co 4-6 godzin, nie przekraczając 4g leku na dobę. Po podaniu doustnym maksymalne stężenie leku w organiźmie wystąpi między 30 a 90 minutą. W razie wymiotów towarzyszących gorączce wskazane jest podanie ww. leku w postaci doodbytniczego czopka.
Innym lekiem służącym do zwalczania gorączki jest Ibuprofen (Ibum, Ibuprom, Nurofen). Oprócz działania przeciwgorączkowego i przeciwbólowego, lek ten ma również działanie przeciwzapalne. Podaje się go od 3 miesiąca życia, zgodnie z dołączoną ulotką. Jednorazową dawkę ( 5 – 10 mg/kg ) możemy powtarzać co 6 -8 godzin. Nie możemy przekroczyć dawki 40 mg/ kg ciężaru ciała na dobę i nie jest wskazane stosowanie leku dłużej niż 3 dni u dziecka bez konsultacji lekarza. Maksymalne stężenie leku w organiźmie wystąpi po 1 godzinie po podaniu zawiesiny a po 1 -2 godzinach po podaniu tabletki.
Postępowanie uzupełniające w zwalczaniu wysokiej gorączki to: częste, obfite pojenie chłodnymi płynami oraz metody fizyczne, które dziecko niestety nie zawsze dobrze znosi: kąpiel ochładzająca [temperatura wody o 1 stopień niższa niż aktualna temperatura ciała ], przecieranie ciała gąbką zmoczoną w letniej wodzie, owinięcie dziecka w mokry ręcznik, zimne okłady na czoło, pachy i pachwiny. Należy pamiętać, że zabiegi ochładzające powinny być poprzedzone podaniem paracetamolu około 30 min. przed ich wykonaniem