Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)

Od pewnego czasu w środkach przekazu: czasopismach, gazetach codziennych, telewizji przewija się nazwa nieznanej choroby – POChP. Jest to skrót od: przewlekła obturacyjna choroba płuc, co nadal może nie być dla każdego zrozumiałe, jakkolwiek to choroba znana od dawna, nazywana kiedyś potocznie: przewlekłym bronchitem, rozedmą lub nieprawidłowo – astmą. Można powiedzieć, że POChP to zespół objawów łączący przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozedmę, co zawiera się w definicji tej choroby. Przed kilkoma laty ustalono definicję POChP, określono zespół objawów klinicznych, przyczyny tej choroby oraz, co najważniejsze, sposoby odpowiedniego leczenia.

POChP to choroba o wyraźnym związku z paleniem papierosów. Dotyczy głównie palaczy, którzy stanowią 80 – 90% chorych. Ocenia się, że w Polsce pali czynnie około 9 milionów osób, a na POChP choruje ok. 2 miliony. Choroba częściej występuje u mężczyzn i u osób w starszym wieku. Główne objawy kliniczne, to: kaszel, często poranny, wilgotny, z odksztuszaniem. Ponadto duszność, zadyszka, określane często przez pacjentów, jako brak powietrza. Szczególny charakter duszności w POChP to jej występowanie przy wysiłku oraz narastanie w czasie. W przeciwieństwie do astmy duszność w przebiegu POChP nie ma charakteru napadowego i raczej nie występuje w nocy. Występujące w przebiegu tej choroby częste infekcje, zapalenia oskrzeli, płuc, zakażenia układu oddechowego również przebiegają z nasilona dusznością.

Rozpoznanie POChP wymaga konsultacji lekarskiej, najlepiej specjalisty chorób płuc. Opiera się przede wszystkim na odpowiednio zebranym wywiadzie, badaniu przedmiotowym oraz badaniach dodatkowych. W każdym przypadku należy wykonać badanie radiologiczne, popularnie – rentgen płuc. Na marginesie należy wspomnieć, że niestety często w przebiegu POChP może wystąpić rak płuca i także w tym kontekście kontrolne badania radiologiczne płuc są konieczne.
Dla potwierdzenia rozpoznania POChP należy wykonać badanie spirometryczne, które umożliwia pomiar objętości powietrza w płucach i przepływ powietrza przez oskrzela. Badanie najlepiej wykonywać w ośrodku dysponującym sprzętem odpowiedniej jakości. Ważna jest również odpowiednia interpretacja wyników badania. Zdarza się, że choroba jest rozpoznawana na podstawie wyniku spirometrii, która na przykład nie była odpowiednio wykonana lub była nieprawidłowa w przebiegu infekcji.
POChP jest chorobą występującą często, ale na szczęście nie każde zapalenie oskrzeli czy przewlekający się kaszel, nawet u palacza upoważnia do jej rozpoznania.

Jak wspomniano, przebieg POChP ma charakter postępujący. Jeżeli chory odpowiednio wcześnie nie zerwie z nałogiem palenia i nie będzie prawidłowo leczony to w szybkim tempie może dojść do wystąpienia niewydolności oddechowej, utrudniającej normalne funkcjonowanie i wymagającej nierzadko domowego leczenia tlenem.

Trwa okres wielkiego Postu a w nim często postanawiamy, co odmienić, z czego w życiu zrezygnować. Zastanówmy się, czy palenie jest aż taka uciechą, bez której nie można się obyć? Może właśnie z tej szkodliwej przyjemności zrezygnujmy dla korzyści naszej i otoczenia?!

Dr hab. n. med. Joanna Domagała-Kulawik, 24.03.2005, ZdroweMiasto.PL Źródło: ZdroweMiasto.PL, 24.03.2006
Dr dr hab. n. med. Joanna Domagała-Kulawik, specjalista chorób wewnętrznych, alergolog, pulmonolog
Zobacz także: www.zdrowemiasto.pl
Tekst opublikowano za pisemną zgodą Redakcji ZdroweMiasto.PL

* * *
Warto wiedzieć:
Interna – tzw. królowa nauk medycznych (łac. internus – wewnętrzny), dział medycyny zajmujący się schorzeniami narządów wewnętrznych (m.in. choroby układu krążenia, układu oddechowego, układu trawiennego, układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej) i jest podstawą wiedzy oraz umiejętności dla wielu specjalności szczegółowych.
Internista – lekarz specjalista chorób wewnętrznych.
Pulmonologia (inaczej pneumonologia) – jeden z działów Interny zajmujący się diagnostyką, leczeniem oraz profilaktyką chorób układu oddechowego (lekarz pulmonolog). Najczęstsze choroby układu oddechowego to np.: gruźlica, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, astma oskrzelowa, odma opłucnowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), pylica płuc, rak płuca, sarkoidoza, mukowiscydoza. (ppk)

Co to jest spirometria?
Spirometria jest słowem pochodzenia łacińskiego. Oznacza pomiar oddychania. Podczas badania spirometrycznego mierzy się pojemność płuc, czyli objętość powietrza jaką można nabrać podczas najgłębszego wdechu lub wydychając z płuc podczas najsilniejszego wydechu. Drugą cechą płuc badaną podczas spirometrii jest szybkość wydechu czyli maksymalna objętość powietrza jaką badany wydycha podczas pierwszej sekundy gwałtownego wydechu. Pojemność płuc i szybkość wydechu bada się za pomocą spirometru. Nowoczesny spirometr jest przyrządem elektronicznym wyposażonym w pamięć i kalkulator. Badany wykonuje kilka oddechów do aparatu, który sprawdza czy były one wykonane prawidłowo, oraz oblicza stosunek zmierzonych pojemności płuc i szybkości wydechu do należnych dla wieku, płci i wzrostu norm.
Wykonujšc spirometrię można zbadać czy pojemność płuc jest taka, jakiej się można spodziewać w danym wieku czy lepsza, np. jeśli uprawiało się sport. Może być też sytuacja odwrotna. Badanie spirometryczne może wykazać, że rezerwy płucne są mniejsze niż spodziewane. Inaczej mówiąc płuca są starsze niż wiek kalendarzowy. Główną przyczyną przedwczesnego starzenia się płuc jest dym tytoniowy. Tylko u co czwartego palacza papierosów dym tytoniowy powoduje przedwczesne starzenie się płuc. Dlatego każdy palący papierosy powinien wykonać badanie spirometryczne. Jeżeli wynik jest nieprawidłowy, musi przestać palić. Jeżeli pali się nadal nieuniknione jest rozwinięcie się ciężkiej postaci POChP. Źródło: Materiały edukacyjne Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie, www.igichp.org.pl